Viêm cột sống dính khớp thường khiến người bệnh cảm thấy đau nhức dữ dội ở vùng thắt lưng và mông. Bệnh nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây biến dạng toàn bộ cột sống tới hai khớp háng dẫn đến tê liệt, mất khả năng vận động, thậm chí tàn phế.
I/ Viêm cột sống dính khớp là gì?
Theo lý giải của các chuyên khoa xương khớp, viêm cột sống dính khớp bệnh học là một trong những thuật ngữ xuất phát từ tiếng Hy Lạp ankylos spondylous. Trong đó, ankylos có nghĩa là dính và gây cứng, còn spondylous nghĩa là cột sống.
Bệnh viêm cột sống dính khớp là một trong những loại viêm khớp gây ảnh hưởng đến cột sống, đặc biệt là viêm khớp giữa cột sống và vùng chậu dẫn đến tình trạng hạn chế vận động cột sống. Hiện tượng này xảy ra là do hình thành cầu xương giữa các thận đốt sống dính với các mỏm ở phía sau và làm vôi hóa các dây chằng cột sống.
Triệu chứng của viêm cột sống dính khớp
Bệnh viêm cột sống dính khớp nếu không được chữa trị nhanh chóng và kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, trong đó có biến chứng dính cứng cột sống có thể khiến người bệnh bị bại liệt. Biến chứng này thường chỉ thấy ở giai đoạn muộn của bệnh và không phát hiện ở những bệnh nhân bị viêm cột sống dính khớp ở mức độ nhẹ hoặc giai đoạn bệnh mới khởi phát. Do đó, nhận biết sớm dấu hiệu bệnh viêm cột sống dính khớp sẽ giúp bệnh nhân có hướng chủ động trong việc chữa trị, làm giảm nguy cơ biến chứng có thể xảy ra một cách đáng kể. Một số triệu chứng viêm cột sống dính khớp người bệnh cần nắm.
- Đau nhức và cứng khớp: Trong giai đoạn sớm, bệnh viêm cột sống thường bắt đầu xung quanh các xương sống (phần chính thấp nhất của cột sống) và phần xương chậu ở vùng lưng dưới. Chính vì điều này, người bệnh thường cảm thấy đau nhức âm ỉ và mơ hồ ở vùng lưng, hông và mông. Cơn đau nhức kèm biểu hiện cơ cứng khớp thường kéo dài khoảng 3 tháng khiến bệnh nhân cảm thấy rất khó chịu. Đặc biệt, biểu hiện cơ cứng cột sống thường tăng lên về đêm và biểu hiện rõ ràng nhất là vào lúc sáng sớm.
- Đau dây chằng và gân: Viêm cột sống dính khớp thường gây ảnh hưởng đến một số dây chằng và gân quanh cột sống. Khi đó, tình trạng viêm và gây đau nhức ở gân diễn ra là điều không thể tránh khỏi.
- Hợp nhất xương: Ở giai đoạn nặng hơn, viêm cột sống dính khớp có thể gây ra sự phát triển quá mức của các khớp xương. Và điều này là hoàn toàn bất thường. Các khớp xương sườn, xương cột sống với xương ức dính lại với nhau làm hạn chế khả năng mở rộng vòm ngực khiến cho hơi thở hít vào và thở ra bị hạn chế. Song song đó, xương cổ và lưng, hông bị ảnh hưởng có thể làm giảm khả năng hoạt động của người bệnh. Bên cạnh đó, một vài biểu hiện biến dạng cột sống người bệnh viêm cột sống dính khớp có thể gặp phải như lưng bị gù, teo cơ cạnh cột sống dẫn đến eo lưng bị dẹt và cổ có dấu hiệu vươn về phía trước.
Ngoài ra, viêm cột sống dính khớp có thể dẫn đến bệnh viêm khớp háng và viêm khớp gối. Bệnh viêm khớp háng chiếm khoảng 70% trường hợp bệnh và thường xuất hiện trong 5 năm đầu tiên điều trị bệnh viêm cột sống dính khớp. Các biểu hiện viêm khớp háng như đau vùng bẹn và sau mông, vận động vùng hông trở nên khó khăn, cơ mông và đùi có dấu hiệu teo một cách nhanh chóng. Đối với viêm khớp gối, sưng đau là biểu hiện chủ yếu. Mặt khác, động tác gấp duỗi khớp gối cũng trở nên khó khăn.
Ngoài các biểu hiện nêu trên, bệnh nhân mắc bệnh viêm cột sống dính khớp cũng có thể gặp phải các biểu nhiện toàn thân và bên ngoài khớp như người gầy đi, sốt hoặc hở van tim, có dấu hiệu loạn nhịp tim, viêm mống mắt,… Tuy nhiên, những bất thường này chỉ được xác định khi làm siêu âm tim hoặc chụp x – quang.
Nếu thấy bản thân xuất hiện các triệu chứng nêu trên, bệnh nhân nên đến ngay phòng khám để các bác sĩ chuyên khoa thực hiện các thủ tục xét nghiệm, chụp x – quang. Dựa vào kết quả chẩn đoán, bác sĩ sẽ đưa ra biện pháp điều trị bệnh phù hợp với mức độ bệnh và thể trạng của bạn.
II/ Cách chữa bệnh viêm cột sống dính khớp
Theo các chuyên gia, không có cách giải quyết dứt điểm bệnh viêm cột sống dính khớp nhưng nếu biết cách kiểm soát chứng đau và tình trạng co cứng khớp, bệnh nhân vẫn có thể quay trở lại cuộc sống bình thường. Do đó, để giúp các khớp vận động tốt hơn, ngăn ngừa biến dạng, người bệnh hãy thử các chiến lược giảm đau sau đây.
1/ Sử dụng thuốc chữa viêm cột sống dính khớp
Một số loại thuốc được bác sĩ kê đơn cho phép bệnh nhân viêm cột sống dính khớp sử dụng nhằm mục tiêu giúp làm giảm đau và co cứng khớp.
- Thuốc chống viêm không steroid (NSAID): aspirin, naproxen, ibuprofen đều là những loại thuốc giảm đau thường được sử dụng phổ biến trong điều trị viêm cột sống dính khớp.
- Thuốc chống thấp khớp: Trong trường hợp bệnh vừa đến nặng, bác sĩ sẽ bổ sung thêm một số loại thuốc khác vào phác đồ điều trị bệnh. Chẳng hạn, methotrexate (Rheumatrex) sẽ được thêm vào khi thuốc chống viêm không steroid không có đủ khả năng để giảm viêm, giảm đau và hạn chế tình trạng co cứng khớp.
Ngoài các loại thuốc nêu ra, các loại thuốc sinh học tương đối mới như adalimumab-atto (Amjevita), adalimumab (Humira) và một số loại tương tự như etanercept-szzs (Erelzi), certolizumab pegol (Cimzia), Enbrel, etanercept (Enbrel), golimumab (Simponi, Simponi Aria), infliximab-dyyb (Inflectra), infliximab (Remicade),… đã được FDA phê duyệt dùng để điều trị bệnh viêm cột sống dính khớp. Bên cạnh đó, thuốc chống trầm cảm như Cymbalta cũng được chấp thuận dùng để chữa đau nhức lưng mãn tính.
Lưu ý: Bệnh nhân nên sử dụng thuốc theo phác đồ điều trị bác sĩ đã đưa ra với liều lượng và thời gian nhất định. Không tự ý sử dụng thuốc một cách tùy ý, tránh trường hợp bệnh không khỏi mà còn nguy hiểm đến tính sức khỏe và tính mạng. Bởi thuốc tây luôn luôn tìm ẩn yếu tố rủi ro.
2/ Châm cứu
Châm cứu cũng là một trong những biện pháp điều trị viêm cột sống dính khớp khá tốt. Biện pháp cổ xưa này được thực hiện bằng cách chèn kim qua da và kích thích vào các huyệt đạo giúp giảm đau tự nhiên hiệu quả. Một trong những nghiên cứu được công vào tháng 12 năm 2015 trên tạp chí Nghiên cứu Y học bổ sung của Đức đã chỉ ra rằng, châm cứu thật sự mang lại hữu ích trong việc quản lý các triệu chứng đau nhức và co cứng do bệnh viêm cột sống dính khớp gây ra.
Tuy nhiên, để việc châm cứu diễn ra thuận lợi và đảm bảo không gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe cũng như tình trạng bệnh, châm cứu nên được thực hiện bởi chuyên gia có kinh nghiệm, tay nghề cao đã qua đào tạo và được cấp phép.
4/ Kích thích thần kinh điện xuyên qua da (TENS)
Kích thích thần kinh điện xuyên qua da là việc sử dụng dòng điện truyền quan da. Biện pháp này hoạt động theo nguyên tắc giống châm cứu giúp giảm đau và co cứng khớp. Mặc dù một vài nghiên cứu chứng minh Tens có thể gây đau lưng nhưng không gây ảnh hưởng nhiều, cho nên, các nhà vật lý trị liệu có thể sử dụng để làm giảm cơn đau cho bệnh nhân viêm cột sống dính khớp.
5/ Chườm nóng
Đây cũng là cách làm giảm đau và hạn chế tình trạng co cứng do bệnh viêm cột sống dính khớp gây ra. Nhiệt độ nóng sẽ giúp máu huyết lưu thông tốt, giúp các khớp và cơ bắp chuyển động dễ dàng hơn. Do đó, người bệnh có thể sử dụng cách này để giảm đau ngay tại nhà.
6/ Massage
Massage cũng là cách giúp kiểm soát cơn đau nhức và làm giảm thiểu tình trạng co cứng khớp ở những người bệnh viêm cột sống dính khớp. Đồng thời, liệu pháp này còn giúp cải thiện bệnh hiệu quả, ngăn ngừa bệnh chuyển sang giai đoạn mãn tính. Tuy nhiên, massage chỉ thực sự mang lại kết quả hữu ích khi người massage là nhà trị liệu có chuyên môn và kinh nghiệm trong lĩnh vực này.
7/ Tư thế ngủ trên giường
Những người bị bệnh viêm cột sống dính khớp có thể gây tổn thương nặng đến cột sống lưng và các vùng xương khớp khác nếu không biết cách nằm nghỉ và ngủ đúng cách. Nệm chính là nguyên nhân có thể giúp bạn cải thiện bệnh nhưng cũng chính là tác nhân khiến bệnh tình của bạn thêm phần tồi tệ.
Cách tốt nhất để giảm nhanh các triệu chứng đau nhức do bệnh gây ra, bệnh nhân nên chọn một chiếc giường chắc chắn với một tấm nệm cứng để giữ lưng thẳng và không bị siêu vẹo. Việc sử dụng gối cao để gối đầu là điều không được các chuyên gia khuyến khích. Bởi gối cao có thể làm cột sống cổ bị uốn cong và làm tăng nguy cơ viêm. Bệnh nhân có thể đặt một chiếc gối dưới chân để giữ đầu gối cong giúp hỗ trợ làm giảm áp lực lên khớp gối và khớp háng.
8/ Tập thể dục
Theo Rochella Ostrowski, MD (phó giáo sư về phân dị ứng, miễn dịch học và thấp khớp tại Loyola Medicine ở Maywood, Illinois) cho biết, Nếu bạn chẳng may mắc bệnh viêm cột sống dính khớp, bạn không nên lơ là trong việc tập luyện mà hãy tích cực tập luyện thường xuyên để giúp các khớp duy trì linh hoạt. Bên cạnh đó, việc tập luyện còn giúp tăng cường cơ bắp xung quanh các khớp, giúp giảm thiểu tình trạng co cứng của khớp và ngăn ngừa bệnh chuyển biến theo khuynh hướng tệ hại hơn.
Chính vì tác dụng tuyệt vời này, Rochella Ostrowski khuyên bệnh nhân bị viêm cột sống dính khớp nên tập luyện thể thao đều đặn. Tuy nhiên, để việc tập luyện không bị gián đoạn do tập không đúng động tác, Rochella Ostrowski khuyên bạn nên làm việc với các nhà vật lý trị liệu – phục hồi chức năng. Bởi chỉ có họ mới có thể giúp bạn thiết kế chế độ tập hoàn hảo dành riêng cho người bệnh viêm cột sống dính khớp.
9/ Yoga
Yoga được xem là một trong những liều thuốc giúp giảm đau tuyệt vời cho người bệnh viêm cột sống dính khớp. Người bệnh chỉ cần kiên nhẫn tập luyện theo sự chỉ dẫn của các chuyên viên hướng dẫn. Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Orthopaics & Rheumatology vào tháng 1 năm 2016 đã đưa ra đánh giá, yoga hoàn toàn an toàn và có hiệu quả trong việc giúp cải thiện bệnh viêm cột sống dính khớp, đồng thời còn giúp ngăn ngừa bệnh gây ra các biến chứng.
10/ Phẫu thuật
Phẫu thuật là là cách giúp bệnh nhân điều trị bệnh và ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra. Đây chính là biện pháp cuối cùng được bác sĩ chỉ định khi các biện pháp nêu trên đều không mang lại kết quả điều trị tốt.
Người bị viêm cột sống dính khớp để bệnh nhanh chóng khỏi cần tuân thủ đúng theo chỉ định của bác sĩ đề ra. Bên cạnh đó nên có chế độ ăn uống điều độ và nên tránh xa các tác nhân kích thích có thể khiến bệnh thêm nặng. Thăm khám thường xuyên cũng là cách giúp kiểm soát và ngăn ngừa bệnh chuyển biến xấu.
BTV: Hạ Vũ
→ Có thể bạn quan tâm: Thuốc Đông y chữa bệnh xương khớp được lưu truyền từ xưa
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!