Phòng bệnh thoái hóa khớp ở người cao tuổi

Người cao tuổi thường mắc các bệnh về xương khớp, trong đó bệnh thoái hóa khớp là hay gặp nhất. Khi bị thoái hóa khớp  mà không phát hiện sớm để diều trị thì rất dễ dẫn đến tình trạng biến dạng khớp, làm hạn chế vận động, đôi khi làm cứng khớp.

PHÒNG BỆNH THOÁI HÓA KHỚP Ở NGƯỜI CAO TUỔI

Cấu tạo của khớp

Khớp chính là phần tiếp nối giữa hai đầu xương trong cùng một cơ thể, có bao khớp bao bọc xung quanh, có một lớp sụn mềm giữa hai đầu xương và 1 loại dịch nhầy (dịch khớp) rất chơn để cho khớp cử động một cách dễ dàng…

Nói đến thoái hóa khớp thường ám chỉ đên lớp sụn mềm ở ngay đầu xương bị thoái hóa là chính, ngoài ra thoái hóa khớp là hiện tượng giảm phản xạ đầu xương và giảm thiểu đáng kể việc tiết dịch nhầy của khớp. Những khớp xương nào dễ bị thoái hóa nhất? Có nhiều khớp xương dễ bị thoái hóa nhưng hay gặp nhất vẫn là khớp gối, khớp đốt sống cổ, khớp đốt sống thắt lưng, khớp hang, khớp cổ chân, và bàn chân…

Nguyên nhân của thoái hóa khớp

Thoái hóa khớp là hiện tượng khớp bị tổn hại có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau nhưng có hai loại nguyên nhân chính:

Nguyên nhân nguyên phát: là nguyên nhân hay gặp ở những người cao tuổi. Tuổi càng cao thì hiện tượng lão hóa của các cơ quan càng mạnh, trong đó có khớp xương. Có nhiều yếu tố thuận lợi gặp ở người cao tuổi bị Thoái hóa khớp xương như: tình trạng béo phì, di truyền, có chấn thương nhẹ nhưng thường hay phản xạ ra ở khớp.

Nguyên nhân thứ phát: xảy ra sau viêm khớp dạng thấp, viêm khớp do nhiễm trùng. Một số trường hợp do trong tiền sử có chấn thương mạnh tại khớp như: bị ngã, tai nạn lao động, tai nạn trong chơi thể thao . Ngoài ra người ta cũng nhắc tới nguyên nhân tự miễn cũng có vai trò nào đó trong THK ở người cao tuổi. Người ta cho rằng người gtreen 40 tuổi hay gặp THK có lẽ ở chừng mực nào đó có liên quan đến yếu tố tự miễn cũng going như tron g viêm đa khớp dạng thấp, người tháy có tự kháng thể thuộc loại globulin to kiểu ImG có đặc tính hiệu cao.

Triệu chứng của bệnh thoái hóa khớp

Đau tại khớp bị thoái hóa là dấu hiệu bao giờ cũng có, ví dụ như khớp gối bị thoái hóa có khi đau làm cho đi lại rất khó khăn và hạn chế trong vận đông. Trong thoái hóa đốt sống thắt lưng thì khi cúi xuống, đứng lên, quay ngang… đều đâu, đôi khi do thần kinh bị chèn ép làm cho đau dọc xuống dười chân. Đau khớp thường vào buổi sáng kéo dài khoảng nửa giờ, xuất hiện một vài khớp riêng lẻ bị thoái hóa đau không có đối xứng. Thông thường đau trong thoái hóa khớp không kèm theo các dấu hiệu như; sưng, nóng, đỏ.

Cứng khớp hay gặp vào buổi sáng sớm nhất là khi vừa ngủ dậy làm cho việc co, duỗi, đi lại khó khăn. Cứng khớp do thoái hóa khớp chỉ kéo dài một thời gian ngắn.

Ngoài các triệu chứng điển hình vừa nêu trên, chẩn đoán thoái hóa khớp cũng nên chụp X-quang, cộng hưởng từ để biết tình trạng khớp như: hẹp khe khớp, mỏm gai bờ rìa, vành xương của xương sụn khớp xương đốt sống thắt lưng và các dấu hiệu khác, tuy nhiên trong các trường hợp mới bị thoái hóa khớp thì các dấu hiệu này có khi chưa xuất hiện.

Khi đã bị thoái hóa khớp nên làm gì?

Nếu bị đau nhiều cần giảm đau, động tác động tác đầu tiên nên chườm lạnh (dùng khăn thấm nước lạnh) sau đó chườm bằng nước nóng . Nếu không có điều kiện hoặc không muốn chườm lạnh, chườm nóng có thể xoa, bóp nhẹ nhàng rồi dùng dầu  kem xoa vào khớp làm cho nóng lên.

Nếu thấy có hiện tượng cứng khớp thì cần tập co, duỗi (khớp gối, cổ chân) vặn mình nhẹ nhàng (khớp đốt sống lưng, thắt lưng) xoay cổ sang trái, sang phải một cách nhẹ nhàng (khớp đốt sống cổ).

Nếu các tác động vừa nêu trên được thực hiện đều đặn mà không thấy bệnh thuyên giảm hoặc thuyên giảm nhưng rất chậm thì nên đi khám bác sĩ để được chỉ định dùng thuốc và tư vấn them, tuyệt đối không tự động mua thuốc để uống hoặc tiêm các loại thuốc dùng trong điều trị THK cần được hiểu rõ tác dụng chính và đặc biệt là các tác dụng phụ.

Phòng bệnh thoái hóa khớp

Dể hạn chế thoái hóa khớp người cao tuổi nên có một chế độ sinh hoạt cho hợp lý tùy theo điều kiện của mỗi người. Để phòng tránh hiện tượng thoái hóa khớp thì ngay từ lúc tuổi ngoài 40 nên có chế độ sinh hoạt và tập luyên nhẹ nhàng, đều đặn hàng ngày như chơi thể thao, đi bộ, bơi… hạn chế mang vác nặng, làm các động tác quá sức khi có hiện tượng nghi ngờ về khớp cần đi khám bác sĩ ngay để được tư vấn đầy đủ. Nên đi khám định kỳ để biết tình trạng sức khỏe của mình và biết cách để phòng tránh. Đối với người cao tuổi cũng cần phải tập luyện nhẹ nhàng tùy theo sức và hoàn cảnh riêng của mình. Cần có sự tập luyên các khớp xương như: xoay, xoa bóp, đi lại trong nhà, trong sân, trong ngõ. Đi bộ là một hình thức được rất nhiều người ưu chuộng nhưng cũng không nên đi xa quá và chiếm nhiều thời gian gây mệt mỏi, đôi khi còn phản tác dụng.